نویسندگان
1 استادیار پژوهشکدة خانواده دانشگاه شهید بهشتی.
2 کارشناس‌ارشد پژوهشگری اجتماعی دانشگاه شهید بهشتی
3 دانشجوی دکتری تربیت بدنی دانشگاه تربیت مدرس
4 دانشجوی دکتری تربیت بدنی دانشگاه شهید بهشتی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف مقایسة میانگین‌های خطرپذیری در برابر سیگار، مواد مخدر و الکل بین افراد عضو و غیرعضو در تیم ورزشی و بررسی نقش برخی متغیرهای مرتبط با ورزش بر خطرپذیری انجام گرفت. 406 دانش‌آموز شامل 271 پسر و 135 دختر مقیاس خطرپذیری نوجوانان ایرانی (1) را تکمیل کردند. علاوه بر این، پرسشنامه‌ای که در آن نوع ورزش، مدت زمان عضویت در تیم ورزشی، سطح رقابتی مسابقات، شرکت در اردوی ورزشی، میزان فعالیت ورزشی گنجانده شده بود، مورد سؤال قرار گرفت. نتایج نشان داد که عضویت در تیم ورزشی بر گرایش به الکل تأثیر معنی‌داری دارد. اگرچه میانگین گرایش به مواد مخدر در اعضای تیم‌های ورزشی بیشتر از غیر عضو است. اما این تفاوت از نظر آماری معنی‌دار نبود. تفاوت میانگین‌های خطرپذیری الکل و مواد مخدر بین سطوح استانی و بالاتر و مدارس معنی‌دار بود. نوجوانانی که دو تا سه سال سابقة ورزش تیمی داشتند. نسبت به کسانی که سابقة کمتر یا بیشتری داشتند، بیشتر در معرض خطر مصرف مواد مخدر و الکل بودند. میانگین خطرپذیری مواد مخدر و الکل در بین کسانی که سه جلسه و بیشتر در هفته به ورزش تیمی می‌پرداختند. از کسانی که کمتر ورزش می‌کردند بالاتر بود. تفاوت میانگین‌های خطرپذیری سوءمصرف در بین اعضای ورزش‌های انفرادی نسبت به ورزش‌های گروهی معنی‌دار بود. ورزشکارانی که سابقة حضور در اردوهای ورزشی را داشتند در خطرپذیری مواد مخدر و الکل به‌طور معنی‌داری میانگین بالاتری نسبت به دیگران به‌دست آوردند. در تبیین سطوح بالاتر میزان خطرپذیری در میان اعضای تیم ورزشی می‌توان به عواملی چون دوگانگی و دشواری قرار گرفتن در دو نقش دانش‌آموز و ورزشکار، شرایط اردویی، نبود کنترل کافی بر رفتار اعضای تیم به جز در زمان بازی، هنجارهای گروهی همسالان، فشار هنجاری برای تطبیق با انواع انتظارهای گروه / تیم، علمی و حرفه‌ای نبودن تشکل‌های ورزش دانش‌آموزی در ایران و تأثیر همزمان ویژگی‌های شخصیتی چون نوجویی و هیجان‌طلبی بر تمایل به ورزش و رفتارهای پرخطر اشاره کرد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Sport and Risk- Taking against Substance Abuse in students of Tehran High Schools
نویسندگان [English]
- Ali Zadehmohammadi 1
- Zohreh Ahmadabadi 2
- Somaye Ahmadabadi 3
- Mehdi Rafeie Borojeni 4
1
2
3
4
چکیده [English]
Substance abuse, violation and sexual behavior are the main reasons of fatality in adolescents and the youth. Most risky behaviors including cigarettes, alcohol, drugs and unsafe sexual contacts occur under the age of 18. Traditionally, sport is regarded as a means to encourage and develop healthy behaviors and a factor to protect and prevent risky behaviors. The present study studied 406 students including 271 male and 135 female students to compare the vulnerability of male and female athlete and non-athlete adolescents to risky behaviors such as smoking, drugs and alcohol. Iranian Adolescence Risk-Taking Scale (IARS) was used to measure the risk taking (Zadeh Mohammadi & Ahmadabadi, 2008). Those adolescents who have been a member of athletic teams had higher mean in subscale ‘drinking alcohol’. Those athletes who participated in provincial competitions and higher levels, those who engaged more than three sessions a week in sport teams and those athletes who attended sport camps had a higher mean. Also, there was no significant difference between individual and group sports. When explaining the higher levels of risk-taking in those who were members of athletic teams and clubs , factors such as duality, and the difficulty in playing the role of a student and an athlete simultaneously, camp condition, lack of sufficient control over members’ behaviors except when they are playing, peers’ collective norms, normative pressure to conform with various expectations of the team, lack of scientific attitude towards school athletic organizations in Iran, and concurrent influence of personality features like sensation and novelty sought in tendencies toward sport and risky behaviors can be taken into account.
کلیدواژه‌ها [English]
- Adolescent
- Risk-taking
- Sport
- substance abuse
)