نوع مقاله : مقاله پژوهشی Released under CC BY-NC 4.0 license I Open Access I

نویسندگان

• محمد رضا شهابی کاسب ¹
• شیما محمد پور ²
• رسول زیدآبادی ³
• انسیه سادات عسکری تبار ⁴

¹ دانشگاه حکیم سبزواری، هیئت علمی، دکترای رفتار حرکتی

² گروه رفتار حرکتی، دانشکده علوم ورزشی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران

³ گروه رفتار حرکتی، دانشکده علوم ورزشی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران.

⁴ گروه رفتار حرکتی، دانشکده علوم ورزشی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

چکیده

مقدمه: داوران ورزشی در طی دوران شغلی خودشان تحت تاثیر عوامل مختلف درونی و بیرونی قرار می‌گیرند و تجارب زیسته متفاوت و متنوعی دارند که می‌تواند بر عملکرد آن‌ها تاثیرگذار باشد. از این رو هدف از پژوهش حاضر، بررسی تجارب روانی – اجتماعی داوران ورزشی بود.

روش‌پژوهش: به لحاظ روش‎‌‎‌شناختی، این ‏پژوهش در دامنۀ مطالعات کیفی از نوع پدیدارشناسی قرار می‎‌‌‎گیرد. شرکت‌کنندگان در پژوهش شامل داوران زن و ‏مرد ‏در رشته‎‌‎های تیمی ورزشی مختلف در سال 1400- 1401 بود که سابقه حداقل سه سال قضاوت در لیگ‌های استانی تا لیگ‌ها ‏حرفه‌ای ‏کشور را ‏داشتند. شرکت‎‌‎کنندگان‎ ‎در‎ ‎پژوهش‎ ‎به‎ ‎صورت‎ ‎نمونه‌گیری هدفمند انتخاب‎ ‎شدند. نمونه گیری تا مرحله رسیدن‎ ‎به‎ ‎اشباع‎ ‎ادامه‎ ‎‎یافت‎ ‎و‎ ‎در‎ ‎نهایت 20 داور از رشته‌های مختلف در پژوهش شرکت داشتند. ابزار پژوهش، مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. جهت تجزیه و تحلیل داده‎‌‎های ‏کیفی از روش هفت مرحله‌ای کُلایزی استفاده شد. همچنین برای عدم سوگیری و همگرایی از چند سویه‌سازی (داده‌ها، محقق) استفاده شد.

یافته‌ها: بر اساس تحلیل یافته‌های پژوهش حاضر سه مضمون ‏اصلی مربوط به تجارب خوشایند شامل راهبردهای ‏مقابله‌ای مساله‌مدار، بکارگیری مهارت‌های روانی و ‏تاب آوری /سرسختی ذهنی، و سه مضمون اصلی مربوط به تجارب ناخوشایند شامل استرس شغلی، ‏اضطراب شناختی و افسردگی به دست آمد.

نتیجه‌گیری: نتایج نشان داده که شغل داوری آثار خوشایند ‏و ناخوشایندی روانی و اجتماعی بر روی داوران ایرانی داشته است. ‏لذا آگاهی و درک متقابل از این ‏تجارب می‎‌‎تواند زمینه‌ساز تصمیم‌‌‎گیری‎‌‎های لازم توسط مدیران و مسئولین ورزشی کشور باشد.

کلیدواژه‌ها

• تجارب زیسته
• پدیدار شناسی
• داور
• ورزش

عنوان مقاله [English]

Analysis of Psycho-Social Experiences of Sports ‎Referee‏:‏ A Phenomenological Study

نویسندگان [English]

• mohammad reza shahabi kaseb ¹
• shima mohammadpour ²
• rasool zeidabadi ³
• Ensieh Sadat Askari Tabar ⁴

¹ Assistant Professor, Hakim Sabzevari University of Sabzevar, Sabzevar, Iran.

² . Department of Motor behavior, Faculty of Sport Sciences, University of Hakim Sabzavari, Sabzavar, Iran

³ Department of Motor behavior, Faculty of Sport Sciences, University of Hakim Sabzavari, Sabzavar, Iran

⁴ Department of Motor behavior, Faculty of Sport Sciences, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

چکیده [English]

Introduction: During their careers, sports referees are influenced by various internal and external factors and have different and diverse lived experiences that can affect their performance. Therefore, the aim of the current research was to investigate the psycho-social experiences of sports referees.

Methods: In terms of methodology, this research is in the field of qualitative studies of the phenomenological type. The participants in the research included male and female referees in different team sports disciplines in 1400-1401, who had at least three years of judging experience in provincial leagues up to national professional leagues. The participants in the study were selected through purposeful sampling. Sampling continued until the stage of reaching saturation, and finally, 20 referees from different fields participated in the research. The research tool was a semi-structured interview. In order to analyze the qualitative data, the seven-step Colisei method was used. Also, to avoid bias and convergence, multi-strain (data, researcher) was utilized.

Results: Based on the analysis of the findings of the present research, there are three main themes related to pleasant experiences, including problem-oriented coping strategies, using mental skills, and mental resilience/toughness. Additionally, three main themes related to unpleasant experiences were identified, including job stress, cognitive anxiety, and depression.

‎Conclusion: The results have shown that the work of refereeing has had both pleasant and unpleasant psychological and social effects on Iranian referees.Therefore, awareness and mutual understanding of these experiences can be ‎the basis for necessary decisions by managers and sports officials of the ‎country‎.

کلیدواژه‌ها [English]

• Lived experiences
• Phenomenology
• Referees
• Sports